- Γράφει η Παπαχρήστου Πηνελόπη
- Νευρολόγος, με εξειδίκευση στις Κεφαλαλγίες
- (MSc in Headache Medicine)
Η ημικρανία είναι μια συχνή μορφή πονοκεφάλου, η οποία απασχολεί έναν στους δέκα Έλληνες, κυρίως γυναίκες νεαρής και μέσης ηλικίας, αλλά και άνδρες και μικρά παιδιά.
Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κρίσεις δυνατού άλγους που συνοδεύονται από συνδυασμούς συμπτωμάτων, όπως ναυτία, έμετο ευαισθησία στο φως, στον θόρυβο, στους ήχους και τις μυρωδιές, διάρροια, πολυουρία, υπνηλία, ευαισθησία του δέρματος.
Εντοπίζεται συχνά στο μισό του κεφαλιού, πίσω από μάτι και τον κρόταφο, αλλά και σε άλλα σημεία όπως η κορυφή , το πίσω μέρος του κεφαλιού, ο αυχένας, ή και ολόκληρο το κεφάλι. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί ακόμη και να αλλάζει πλευρά από κρίση σε κρίση στο ίδιο άτομο.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ένας τύπος ημικρανίας αλλά ένα σύνολο συμπτωμάτων που εκδηλώνονται στον καθένα με ιδιαίτερο τρόπο.
Μια κρίση ημικρανίας διαρκεί από λίγες ώρες ως και 2-3 ημέρες και αντίθετα με τον κοινό πονοκέφαλο είναι ιδιαίτερα εξουθενωτική γι’ αυτόν που την βιώνει. Η μεγάλη ένταση του πόνου δυσχεραίνει την καθημερινότητα στο σπίτι και στην εργασία , μειώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων.
Οι ημικρανίες είναι συχνότερες όταν διακόπτεται η καθημερινή ρουτίνα, τα σαββατοκύριακα, τις γιορτές και τις αργίες. Μπορεί να προειδοποιεί τον ασθενή ότι θα εμφανιστεί, με κάποια συμπτώματα που εμφανίζονται πριν τον πόνο, όπως ευερεθιστότητα, χασμουρητά, υπερδραστηριότητα, δίψα… μπορεί και όχι. Ακόμα ,όμως, και όταν προειδοποιεί ότι θα εμφανιστεί, ο ασθενής δεν γνωρίζει με ποια ένταση και ποια διάρκεια.
Συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι κατά μέσο όρο οι κρίσεις επαναλαμβάνονται έως και τρεις φορές το μήνα καταλαβαίνουμε πόσο έντονα επηρεάζεται η ζωή των πασχόντων, οι οποίοι κατά την ώρα της κρίσης συνήθως προτιμούν να παραμένουν σε κάποιο σκοτεινό δωμάτιο ανήμποροι να ανταπεξέλθουν στις ασχολίες τους και ακόμη και αφού παρέλθει η κεφαλαλγία παραμένουν εξαντλημένοι για μέρες μετά.
Τον υπόλοιπο καιρό ζουν με την αγωνία του πότε θα εμφανιστεί ξανά ο πονοκέφαλος.
Ορισμένες φορές τα συμπτώματα, όπως αναφέρουν ασθενείς που καταφεύγουν στα επείγοντα των νοσοκομείων, είναι τόσο ξαφνικά και βίαια που έχουν την αίσθηση ότι παθαίνουν εγκεφαλικό επεισόδιο ‘η ότι τυφλώνονται.
Ο επαγγελματικός αλλά και οικογενειακός περίγυρος συνήθως αδυνατεί να κατανοήσει την σοβαρότητα της κατάστασης γεγονός που επιβαρύνει ψυχολογικά ακόμα περισσότερο τα άτομα που πάσχουν.
Υπάρχουν άνθρωποι που περνούν χρόνια χωρίς να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια είτε γιατί θεωρούν ότι οι ημικρανίες οφείλονται αποκλειστικά στην κληρονομικότητα οπότε δεν υπάρχει λύση πέρα από τα παυσίπονα, είτε γιατί νιώθουν άσχημα επειδή πιστεύουν ότι θα θεωρηθούν λιγότερο ικανοί είτε επειδή απλά δεν γνωρίζουν ότι πλέον υπάρχουν αρκετά που ο εξειδικευμένος γιατρός μπορεί να συστήσει για να τους βοηθήσει.
Ο νευρολόγος με βάση το ιστορικό , την κλινική εξέταση και σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιες συγκεκριμένες εξετάσεις είναι σε θέση να διαγνώσει την ημικρανία και να την ξεχωρίσει από άλλες μορφές πονοκεφάλων, δυνητικά επικίνδυνων για την ζωή.
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει καταρχήν φαρμακευτική θεραπεία των κρίσεων με χρήση αναλγητικών / αντιφλεγμονωδών αλλά και ειδικών αντιημικρανιακών φαρμάκων (τριπτάνες), ανάλογα με την περίσταση. Τα σκευάσματα αυτά για να είναι αποτελεσματικά θα πρέπει να λαμβάνονται με την εμφάνιση του πόνου, πριν δυναμώσει πολύ.
Κάποιοι ασθενείς , ενδεχομένως να έχουν ανάγκη ειδικής προφυλακτικής αγωγής , δηλαδή λήψη φαρμάκων σε καθημερινή βάση, για τουλάχιστον έξι μήνες ώστε να προλάβουν την εμφάνιση του πόνου ή να μειώσουν την ένταση και την συχνότητα της κρίσης.
Ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην μείωση της συχνότητας των κρίσεων εμφανίζει, επίσης, η έγχυση αλλαντοτοξίνης ,του γνωστού μας από την χρήση του στην εξάλειψη των ρυτίδων, μπότοξ.
Η έγχυση της ουσίας γίνεται με λεπτές βελόνες σε συγκεκριμένα σημεία κυρίως στο μέτωπο, στους κροτάφους στον αυχένα και στην πλάτη και η δράση του φαρμάκου στην πρόληψη της ημικρανίας διαρκεί τουλάχιστον 3 με 4 μήνες. Με το πέρας του χρονικού αυτού διαστήματος η χορήγηση επαναλαμβάνεται. Το μπότοξ για την εν λόγω χρήση αποζημιώνεται πλήρως από τα ταμεία.
Ο νευρολόγος, επίσης, θα επισημάνει στον ασθενή όλους εκείνους τους παράγοντες που θα μπορούσαν να του προκαλέσουν κρίσεις πονοκεφάλου και θα προτείνει συγκεκριμένες αλλαγές στον καθημερινό τρόπο ζωής έτσι ώστε αυτές να μειωθούν. Θα συζητήσει με τον ασθενή τι να αποφεύγει στην διατροφή του, πως να οργανώνει τις δραστηριότητές του, τι να κάνει για να αποφύγει τον πονοκέφαλο το Σαββατοκύριακο ή σε ένα ταξίδι…πώς να συμπεριφερθεί στην δουλεία αλλά και στο σπίτι με τον σύζυγο και τα παιδιά….και ότι άλλο μπορεί να τον απασχολεί ώστε μαζί να θέσουν το κατάλληλο γι αυτόν θεραπευτικό πλάνο.
Θα προτείνει, επίσης, συγκεκριμένες αγωγές στην περίπτωση εγκυμοσύνης, εμμηνόπαυσης , σε άτομα τρίτης ηλικίας , σε ασθενείς που πάσχουν και από άλλες ασθένειες, σε όσους κάνουν κατάχρηση παυσιπόνων και τέλος θα ενημερώσει τον ασθενή για το αν υπάρχουν εναλλακτικές μορφές θεραπείας ( άθληση, διαλογισμός, συμπληρώματα διατροφής, μασάζ….) και κατά πόσο θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην δική του περίπτωση.
Αξίζει να αναφερθεί κλείνοντας, ότι η έρευνα στον τομέα των ημικρανιών είναι συνεχής και συνεχώς νέα μόρια κυκλοφορούν στην αγορά με πιο πρόσφατα τα μονοκλωνικά αντισώματα ,νέες φαρμακευτικές ουσίες ειδικά σχεδιασμένες για την αντιμετώπιση αποκλειστικά και μόνο των ημικρανιών.
Εάν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που πιστεύουν ότι έχουν δοκιμάσει τα πάντα χωρίς αποτέλεσμα μην απογοητεύεστε, ίσως να μην έχετε απευθυνθεί στον κατάλληλο γιατρό.
Στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κεφαλαλγίας έχουμε ένα σύνθημα “ Οι ημικρανίες δεν σου παίρνουν τη ζωή, μην αφήσεις να σου πάρουν τις μέρες”. Ο σύγχρονος νευρολόγος είναι πλέον σε θέση να σας βοηθήσει να βελτιώσετε την καθημερινότητά σας και να ξαναπάρετε τη ζωή στα χέρια σας.